‘Te veel beeld willen gebruiken is een grote valkuil’
Beeld helpt bij het structureren, verhelderen en uitlichten van informatie. De valkuil? Te veel beeld gebruiken. Dat vinden informatieontwerpers Pauline Smabers en Charlotte Keuning. Samen gaven ze een sessie over beeld in brieven, bij de bijeenkomst Blik op beeld van het Netwerk Direct Duidelijk in maart 2025. Kennis die ze ook graag delen in dit artikel.
Pauline Smabers is doctorandus in de Nederlandse taal- en letterkunde en werkt al ruim 25 jaar als communicatieadviseur en informatieontwerper. In 2010 richtte zij Coform op, een bureau gespecialiseerd in dienstverleningscommunicatie.
Als adviseur en informatieontwerper bij Coform heeft Charlotte Keuning talloze websites en brieven begrijpelijker en passender gemaakt. Vooral voor overheidsinstellingen. Daarnaast bijvoorbeeld in de zorg en de financiële sector.
Waarom geeft beeld in brieven veel mogelijkheden?
“Met beeld bedoelen we bijvoorbeeld kleurvlakken, iconen en foto’s. Beeld helpt bij het structureren, verhelderen en uitlichten van informatie. Hierdoor worden brieven scanbaar, overzichtelijk en behapbaar. Beeld helpt om de informatie snel te verwerken en kan de aandacht naar belangrijke delen trekken. Lezers vinden brieven met beeld vriendelijk en behulpzaam overkomen. Dat ontdekten we toen we zelf brieven aan ze voorlegden.”
Wat zijn geslaagde voorbeelden van beelden in brieven?
“De brief van de RDW over het verlengen van een rijbewijs is een geslaagd voorbeeld van beelden in brieven. De oude brief was een klassieke brief met alinea’s tekst. De nieuwe brief heeft kleurvlakken, een hoofdboodschap die eruit springt en iconen. Lezers waarderen de brief, omdat ze snel zien waar de brief over gaat; de vormgeving helpt ze door de brief heen. Dit haalden we uit ons eigen onderzoek.”
Welke valkuilen bij beeld in brieven moet je voorkomen?
“Te veel beeld willen gebruiken is een grote valkuil. De bedoeling van beeld is rust, helderheid en structuur aanbrengen in brieven. Als je te veel verschillende soorten beeld gaat gebruiken, of te veel beelden, dan kunnen mensen het overzicht verliezen. Bijvoorbeeld omdat er te veel kolommen, verschillende typografie of onduidelijke iconen gebruikt worden.
Zorg dus voor rust en ruimte in de brief. En test de brieven in een vroeg stadium om te onduidelijke brieven te voorkomen.”
Wanneer kun je beter helemaal geen beeld in brieven gebruiken?
“Beeld zelf is nooit per definitie verkeerd. We bekijken ‘beeld’ dan ook vanuit de breedste zin van het woord: ook vormgeving, typografie en kaders vallen eronder. Zelfs beeld zonder directe functie kan positief gewaardeerd worden, bleek uit klantonderzoek.
Bedenk én test vooral goed welk beeld helpend en herkenbaar is. En: gebruik beeld altijd in combinatie met tekst. Structuur, tekst en beeld versterken elkaar en vormen samen 1 geheel.”
Meer lezen over beeldcommunicatie?
Beelden genereren met AI? ‘Menselijke controle blijft noodzakelijk’
“AI is een versterker, geen vervanger.” Het zijn duidelijke woorden van Mark van der Gun, docent Data, Technologie en Ethiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Bij ‘Blik op beeld’, de bijeenkomst van het Netwerk Direct Duidelijk in maart dit jaar, verzorgde hij een sessie over beelden genereren met AI. Kennis die hij ook graag via…
‘Een beeld zegt meer dan 1.000 woorden. Dat is dus een probleem’
We gebruiken steeds vaker beeld in teksten. Maar doen we dat wel goed? We zijn heel gefocust op goed schrijven, maar met beeldcommunicatie is dat anders. “Daar is een wereld te winnen”, zegt docent en onderzoeker Ben van Hamersveld. Een gesprek over beeldgebruik en het belang van ‘beeldgrammatica’.
Gebruik de kracht van beeld
Gebruik de kracht van beeld. Lees dit hoofdstuk van het boek ‘Direct geleerd, duidelijk gedaan’.