Nieuwsberichten en artikelen

Initiatieven zoals een meldpunt om onduidelijke overheidstaal tegen te gaan: een goede zet of een schijnoplossing? Deze vraag was de start van een drieluik over de (on)zin van meldpunten voor onbegrijpelijke taal. De kritiek op deze initiatieven is bepaald niet mals. Toch zijn er organisaties die bewust ermee aan de slag gaan. Onder wie de gemeente Arnhem, die er een proef mee deed. En dat leverde een aantal interessante conclusies op.

Dit jaar viert Gebruiker Centraal het 10-jarig bestaan. Vanaf het eerste uur is Marina de Horn betrokken. Als adviseur overheidsdienstverlening zet zij zich al meer dan 40 jaar in voor duidelijke taal, toegankelijkheid en inclusie. “Het is de onrechtvaardigheid die me raakt,” zegt Marina. “Ik doe dit werk vanuit passie, omdat ik vind dat iedereen moet kunnen meedoen.”

Testember zit erop. Een maand waarin mensen uit ons netwerk kennis deelden over testen en gebruikersonderzoek. De laatste dag van Testember stond in het teken van doen, in de straten van Zwolle. En je voelt 'm al aankomen: als je samenwerkt, dan kun je in 1 middag echt heel veel leren en valideren.

In Nederland hebben ruim 3 miljoen mensen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak gaat dat ook samen met minder digitale vaardigheden. Veel mensen schamen zich daarvoor en vragen niet snel om hulp. Maar zonder goede basisvaardigheden wordt meedoen in de samenleving steeds lastiger. In Zwolle kunnen inwoners terecht bij Taalpunt. We spraken met coördinator Marjan Strijker over haar werk, en wat gemeenten en andere organisaties kunnen doen om deze groep te bereiken.

Engelse woorden maken onze taal onnodig moeilijk en onbegrijpelijk. Maar is dat zo? Is het gebruik van woorden uit een andere taal niet gewoon onderdeel van de ontwikkeling van onze taal? Wie bepaalt eigenlijk wat onduidelijk is? En hoeveel onzin kramen we eigenlijk uit in wat wel gewoon Nederlands is? Een kritische blik op de ‘Nederlandse’ taal, leenwoorden die we niet lenen, onzinuitspraken, taalverloedering en taalevolutie.

Nederland digitaliseert. Steeds meer overheidsdiensten verhuizen naar het internet. Dat is handig voor veel mensen. Maar miljoenen anderen haken af. Laaggeletterden. Nieuwkomers. Ouderen (en jongeren!). Wie moeite heeft met lezen, schrijven of technologie, valt stilletjes buiten de boot. Terwijl de loketten sluiten, verdwijnen ook de alternatieven. Het probleem is bekend. En toch blijft structurele actie vaak uit.

Voor begrijpelijke communicatie is meer nodig dan een meldpunt en eventueel achteraf een tekst verbeteren. Begrijpelijkheid moet een professionele standaard zijn die door de hele organisatie wordt gedragen. Want anders blijft het dweilen met de kraan open.

Een meldpunt voor onduidelijke taal? Dat is vooral een schijnoplossing voor een dieperliggend probleem. Duidelijke taal helpt namelijk niet als dat waarover je communiceert onbegrijpelijk is.

Het klinkt sympathiek: een meldpunt. Inwoners die een brief niet begrijpen, kunnen deze bijvoorbeeld opsturen en krijgen dan een nieuwe brief in meer begrijpelijke taal. Maar is zo’n meldpunt echt een goede zet?

De overheid wil dat inwoners en ondernemers merken dat ze met 1 overheid te maken hebben. Dat is prioriteit 4 van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS): ‘De overheid stelt burgers en ondernemers centraal in (digitale) dienstverlening’. Of je nu een vergunning aanvraagt, verhuist, of een bedrijf start: je wilt niet verdwalen in een doolhof van loketten. Je wilt gewoon geholpen worden. En dat op een manier die past bij jouw situatie. Bij Gebruiker Centraal geloven we daar al jaren in. En we geloven vooral in samen. Want versnellen door samen te werken is de kern van de NDS én van onze community.

In een uitgebreid interview deelt Fredrik Scheide, strategisch adviseur bij Nav, zijn visie op internationale overheidsdienstverlening. Een diepere blik op goede voorbeelden uit Noorwegen, wetgeving en regelgeving, duidelijke taal en toegankelijkheid, fluiten naar kwijtgeraakte kanaries, nepsnorren in Alabama, ziplines en de noodzaak om te stoppen met samen bruggen bouwen… maar ook om juist samen bruggen te bouwen?!

De gebruiker centraal stellen bij je communicatie en dienstverlening? Dat is altijd een goed idee. Een belangrijke manier om dat te doen, is testen. Je kunt daar een testpanel voor gebruiken. Maar hoe weet je of een testpanel nodig hebt? En waar moet je op letten als je zo'n panel inzet? In dit artikel lees je er meer over.

Inclusief beeld maken gaat verder dan even iemand met een beperking of een persoon met een andere culturele achtergrond op beeld vastleggen. Het is een uitdaging om beeld te maken waarin de ontvanger zich erkend, gezien en gewaardeerd voelt. Deze boodschap deelde Stefan Baas bij Blik op beeld, de bijeenkomst van Netwerk Direct Duidelijk in maart 2025. Kennis die hij ook graag deelt in dit artikel.

Semantische discussies, overtuigd zijn van het eigen gelijk en leven op eilandjes leiden ons af van de inhoud en wat echt belangrijk is bij de overheid. Een kritische kijk op eilandjesdenken, eindeloze discussies en langs elkaar werken. En de gebruiker uit het oog verliezen.

Beeld helpt bij het structureren, verhelderen en uitlichten van informatie. De valkuil? Te veel beeld gebruiken. Dat vinden informatieontwerpers Pauline Smabers en Charlotte Keuning. Samen gaven ze een sessie over beeld in brieven, bij de bijeenkomst Blik op beeld van het Netwerk Direct Duidelijk in maart 2025. Kennis die ze ook graag delen in dit artikel.

We hebben 5 fundamentele lessen én 5 minder zichtbare maar waardevolle inzichten van de User Needs First International Conference 2025 voor je op een rijtje gezet.

We blikken graag nog even met je terug op 2024. Wat hebben we gedaan? Wie hebben we bereikt? En waar zijn we trots op? In dit artikel nemen we je mee langs de belangrijkste cijfers en momenten van vorig jaar.

"AI is een versterker, geen vervanger.” Het zijn duidelijke woorden van Mark van der Gun, docent Data, Technologie en Ethiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Bij ‘Blik op beeld’, de bijeenkomst van het Netwerk Direct Duidelijk in maart dit jaar, verzorgde hij een sessie over beelden genereren met AI. Kennis die hij ook graag via dit artikel deelt.