Zwevende ambtenaren
Geschreven door Seger de Laaf
Laatst werd mij gevraagd wat ik vond van een voorstel om naast alle ambtelijke stukken ook email en Whatsapp op te gaan slaan. Dat eerste kan ik inkomen, dat tweede is klinkklare onzin.
Nieuw jaar, maar sommige zaken veranderen nooit. Zoals het vermogen van sommige ambtenaren om non-stop nieuwe initiatieven te lanceren en onbewust een spoor van verbijstering achter te laten. Ongetwijfeld hebben deze collega’s de beste bedoelingen en geen idee waar ik het over heb, maar dat is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een bedrijfscultuur van complete vrijheid – waarin het gemiddelde functioneringsgesprek niet verder komt dan de kinderen en wellicht het “teamgevoel”.
Verwoede pogingen van de staatssecretaris om door de bomen het bos te blijven zien, zijn dan ook niet uit de lucht gegrepen. Ik roep het nog maar eens: voor iedere opruimactie worden er 100 nieuwe websites, apps of keuzehulpjes gelanceerd. Het liefst met onbegrijpelijke afkorting en een stukje blockchain. En áls er al gebruikersonderzoek wordt verricht of iemand deze tsunami aan zenddrang überhaupt leest, dan landen de 1000 bevindingen vaak ver achter in een backlog. Want tsja, veiligheid, toegankelijkheid en privacy, dat is toch het allerbelangrijkste?
Nou, nee dus. Als Android en Apple deze strategie hadden gehanteerd, hadden ze allang niet meer bestaan. Ja, iedereen moppert over wat Google allemaal weet, maar gelijktijdig is een deel van ons dagelijks leven afhankelijk van hun laagdrempelige producten. Dus als we echt software van derden in ons archief willen proppen; kijk dan ook gelijk even naar alle Google formulieren, webinars en andere webapplicaties die gretig aftrek vinden binnen het Rijk. Niet dat iemand enig idee heeft waar al die data staat, maar dat zijn natuurlijk geen zaken die we hardop gaan roepen.
Complexiteit is the mother of all evil. Het zorgt ervoor dat systemen falen, mensen ons wantrouwen en daarmee sociale onrust. Electorale aardverschuivingen richting populisme hebben dus weinig te maken met populisten, maar meer met onze prestaties uit het verleden. Zo is ook de Brexit pure frustratie, die weinig te maken heeft met mensen die niet bij een collectief willen horen: Het heeft alles te maken met een collectief dat zichzelf niet verkoopt en tegelijkertijd bepaalde zaken gewoon in haar waarde laat.