Terugblik ‘Hoe bereik je laaggeletterden online?’
Geschreven door Margo van der Vaart
Het was even zoeken, maar ik heb het VierTaalcollege in Amsterdam kunnen vinden. En met mij nog vele anderen, want de bijeenkomst van Gebruiker Centraal werd donderdag 18 februari goed bezocht. Gelukkig maar, we werden hartelijk ontvangen. Er waren een drietal presentaties die zeer de moeite waard waren. Bij elkaar kregen we een beter beeld van het aanzienlijke deel van de Nederlandse bevolking dat moeite heeft met lezen en schrijven en mede daardoor ook minder digitaal vaardig is.
Hoe kan deze doelgroep toch goed online bereikt worden? Er zijn twee type digitale coaches voorgesteld.
Dylan Schouten van TNO (@TNO) / TUDelft heeft verteld hoe een prototype avatar ontwikkeld en getest is en hoe dit in samenspraak met deze doelgroep is gegaan. De dialoog van de avatar speelt niet alleen in op cognitieve vaardigheden (op wat precies als moeilijk ervaren wordt door de doelgroep) maar ook op verschillende aspecten die door de doelgroep van belang worden geacht, zoals rekening houden met emoties. Door de digitale hulp, tijdens website gebruik, die door de doelgroep als prettig en laagdrempelig wordt ervaren, is oefenen in een virtuele leeromgeving ook voor deze groep een optie.
Vervolgens werd Steffie door Irja de Heij aan ons voorgesteld. Steffie is de digitale avatar waarmee minder digitaal vaardigen en laaggeletterden ook gebruik kunnen maken van websites en diensten die anders te complex voor ze zouden zijn. Steffie werd in eerste instantie ontwikkeld voor een andere doelgroep, namelijk voor mensen met een verstandelijke beperking. Echter, er bleken veel en veel meer gebruikers dan de oorspronkelijke doelgroep voor de uitleg van Steffie vatbaar te zijn. Uitgangspunt van Steffie is moeilijke dingen makkelijk uit te leggen. En daar is behoefte aan. Door de Steffie’s uitleg is het mogelijk dat internetbankieren en OV-chip ook begrijpelijk wordt voor minder digitaal vaardigen.
Liesbeth van der Zijden van Stichting Makkelijk Lezen lichtte toe wie nu precies laaggeletterd zijn en hoe je de verschillende doelgroepen tekstueel kunt benaderen. Niet iedere doelgroep heeft dezelfde problemen. Er werden enkele websites getoond van aanwezige organisaties… Oei… die websites voldeden nu eigenlijk niet aan de eerder vermelde richtlijnen. Een gênant momentje. De zaal reageerde verrast op een testje met tekstbegrip. Hoe ervaar je het nu als je 80% van een tekst wel begrijpt, maar 20% niet? En dit ervaar je dus al, als je al op B1 niveau zit. Hmmm…schokkend. En nog meer gênante momentjes. Er werd ongemakkelijk met stoelen geschuifeld. Maar gelukkig: teksten kunnen wel voor iedereen begrijpelijk gemaakt worden.
Voor schrijftips: stichtingmakkelijklezen.nl
In de tussentijd ook weer een prachtig voorbeeld gehoord van verkeerd begrepen taal. Dit door een autistische jongen. Het bordje “buiten gebruik” bij een zwembad, hoe moet je het overdekte zwembad dan buiten gebruiken? Uhhh… tja… Bordje dan toch maar veranderen in: zwembad kapot?