Kuifje die de knuppel in het doolhof gooit

Op 6 oktober opent Edo-Jan Meijer de Conferentie Gebruiker Centraal. Het thema ‘Uit het doolhof’ spreekt de dan 48-jarige motivational speaker en UX-expert erg aan. Als UX-coördinator van de politie. Maar ook als wereldreiziger die MS heeft. “Ik gooi meteen de knuppel in het doolhof.”

Tijdens de laatste jaren van zijn studie aan de Design Academy in Eindhoven kwam internet op. Als enige van zijn afstudeerrichting verdiepte hij zich direct in internet en hoe mensen zich verbonden voelen. Na zijn afstuderen in 1998 vond hij meteen werk in online communicatie. Hij werkte 10 jaar voor diverse internetbureaus, waarna hij de e-commerce is ingerold. Daarna was hij 7 jaar Global Head UX bij Unit4.

Volledig misbaar

Voor Unit4 nam hij veel UX-designers aan. “Op een gegeven moment werden die senior designer of lead designer. Het design system dat ik had neergezet, was doorontwikkeld en had een bepaalde volwassenheid gekregen. Ofwel, ik had mij volledig misbaar gemaakt.” Net op dat moment zag hij de vacature voor UX-coördinator bij de politie. Hij solliciteerde en werd de volgende dag aangenomen.

Grootste UX-afdeling

Toen hij begon, speelden er op het gebied van UX wat “vraagstukken hier en daar. Maar daarna is het gaan landen in de hele organisatie. Ook op directieniveau. Dat UX als vakgebied belangrijk is geworden, is voor de politie ontzettend belangrijk.” Bij de UX-afdeling van de politie werken momenteel 65 mensen. “Daarmee zijn we misschien wel de grootste UX-studio van Nederland, zeker in het overheidslandschap.”

12 minuten gewonnen

Met zijn team maakt hij onder meer de website voor de burgers. “Maar we maken ook heel veel software die gebruikt wordt door de agenten zelf.” Voor die software heeft Edo-Jan voor zichzelf een concreet doel vastgesteld: iedere politiemedewerker moet 12 minuten per dag minder kwijt zijn aan administratieve rompslomp. En dan kom je met 45.000 agenten toch al snel uit op 45.000 uur per week die er gewonnen wordt door effectievere software.

Alles begint met UX-research

Maar de politie wil veel meer bereiken dan 12 minuten per dag minder. Soms wordt er een nieuwe functionaliteit bedacht. Soms wordt nieuwe software voor een bestaande omgeving gekocht. Of al ontwikkelde software eenvoudiger gemaakt. Inhoudelijke voorbeelden kan Edo-Jan niet noemen, omdat het vaak om gevoelige informatie gaat.

Maar hij kan wel zeggen dat alles begint met UX-research. “We onderzoeken waar mensen tegenaan lopen. We halen behoeftes op, brengen in kaart wat er speelt, hoe de processen lopen en wat de customer journeys zijn. Als we dat weten, ontwikkelen we prototypes en gaan we testen. Als het klaar is en uitontwikkeld, dragen we het over aan functioneel beheer.”

Maar dat gebeurt zeker niet met alles wat ontwikkeld wordt. Soms blijkt een idee minder goed te werken. Of een tegengesteld effect op te leveren. “Dan moet je pragmatisch zijn en even op de rem trappen.”

Vanaf 27e MS

Al zijn werk doet Edo-Jan vanuit thuis. “Als ik mensen nodig heb, weet ik ze via Teams te bereiken. Of ik nodig ze thuis uit aan de keukentafel.” Thuis is een prima plek om te werken. En om samen te werken met zijn collega’s van de politie. Maar het kan ook niet anders. “Op mijn 27e kon ik ineens niet meer lopen. Door medicatie kreeg ik mijn loopvermogen wel terug. Maar MS is een chronische progressieve ziekte.”

Eerst had hij geen hulpmiddelen nodig, toen een wandelstok, daarna 2 stokken, vervolgens krukken. “Sinds een jaar of 3 zit ik nu in een rolstoel.” Toen hij de diagnose MS kreeg, realiseerde hij zich dat het van de 1 op andere dag afgelopen kan zijn. “Als ik iets wil, moet ik het doen. Toen ben ik gaan reizen.” Zijn inspiratie was: Kuifje. “Kuifje liet zien dat je dingen naar je hand kunt zetten als je maar wilt.”

Mooiste verjaardagscadeau

Samen met zijn vrouw is hij veel gaan reizen. Naar Canada, naar Amerika, naar de Azoren. En naar Alaska. Hier wilde hij graag naar de top van een berg voor het mooiste uitzicht. Maar het lukte hem niet om de laatste 3 kilometer te overbruggen. “Een paar dagen erna was ik jarig. Toen heb ik van mijn vrouw het mooiste verjaardagscadeau ooit gehad: een vlucht naar een afgelegen nationaal park met een vliegtuig en watervliegtuig.” Daarin had hij toch het uitzicht. En als bonus zag hij ook nog grizzlyberen die zalm aten.

Meer bereiken door open blik

En zo zag hij tijdens zijn reizen veel meer moois. In Borneo reisde hij met bootjes en vliegtuigen. In Nepal nam hij paardrijles zodat hij de Himalaya kon zien. “Als je een bepaald doel hebt, vind je wel de middelen om dat doel te bereiken. Daar heb je wel een open blik voor nodig. Als je open staat voor andere zienswijzen, gaat er een wereld voor je open. En daar heb ik bij de politie ook veel aan.”

Geleerd van reizen

Voor zijn werk heeft hij nog veel meer van het reizen geleerd. Zoals: “Hoe mooi je plannen ook zijn, je loopt altijd met je neus tegen dingen aan. Je moet altijd improviseren. Soms doen dingen pijn, maar je moet toch wel door.”

En ook: vraag hulp. Al heb je daar wel moed voor nodig. Hij haalt weer Kuifje aan. “Die deed het nooit alleen. Hij had kapitein Haddock, Bobby, Professor Zonnebloem. Hij vond mensen om zich heen. Maar hij nam ook het voortouw. Hij schuwde de verantwoordelijkheid niet. En dat doe ik ook niet als blijkt dat ik een foute beslissing heb genomen.”

Een ander leerpunt van Edo-Jan is dat je vooral heel veel leuke dingen moet doen. “Als je iets leuk vindt, ben je er 9 van de 10 keer goed in.”

Passende metafoor

Dat belooft wat voor onze conferentie op 6 oktober. Edo-Jan heeft veel zin om de conferentie te openen. De metafoor van het doolhof vindt hij mooi. “Toen ik de diagnose MS kreeg, wist ik niet waar ik instapte en wat ik tegen zou komen. Later bleek het een doolhof te zijn. Door het doolhof lopend kwam ik er achter dat veel dingen met elkaar te maken hebben: voeding, mijn relatie, reizen, noem het allemaal maar op.”

In het begin zag hij veel obstakels. “Bij al die zaken dacht ik: als ik zo doorga, dan is mijn doolhof snel vol. Dus moest ik proberen die obstakels te verwijderen. Ik moet het zo overzichtelijk mogelijk voor me maken zodat ik plezier kan hebben.”

Drempeltje lager

Voor de gasten van de conferentie hoopt hij een Kuifje te zijn. Ofwel iemand die laat zien dat je dingen naar je hand kunt zetten als je maar wilt. “Ik hoop dat iedereen zich realiseert een plek te hebben in het doolhof. En dat ze hun drempeltje een stuk lager kunnen maken. Als iedereen dat doet, scheelt dat veel voor eenieder die vastzit in het doolhof.” Om daar lachend aan toe te voegen. “Ik gooi meteen de knuppel in het doolhof.”