Krachtig communiceren met storytelling
Storytelling, oftewel het vertellen van een verhaal, is een krachtige manier van communiceren. Een goed verhaal maakt je boodschap sterker, duidelijker en beter te onthouden. Van cijfers en feiten naar authentieke ervaringsverhalen, van een droge missie- en visietekst naar een levendige corporate story: je kunt storytelling inzetten om mensen met elkaar te verbinden, kennis over te dragen en gedrag aan te leren.
Louis Cornelisse (coördinator beleidspresentatie ministerie van Veiligheid en Justitie) vertelt samen met Marlies Katy Hanifer (strategisch adviseur Raad voor Volksgezondheid & Samenleving) wat de kracht van storytelling is.
De kracht van storytelling
Storytelling gaat over het vertellen van verhalen en wordt vaak toegepast om mensen ergens bewust van te maken. Toch wordt storytelling door de overheid ook toegepast om input op te halen én om beleid te maken.
Volgens Louis zijn er verschillende redenen om verhalen te vertellen. “Voor ministeries is dat bijvoorbeeld om ‘het ware verhaal’ te delen. Waarom doen we wat we doen en waarom is het zo nodig? Het liefst laten we dat vanuit de praktijk zien. Een minister kan voor de camera wel zeggen wat er speelt, maar het verhaal blijft pas hangen als je het mensen zelf laat vertellen. Zo krijg je – als het goed is – de bevolking beter mee dan dat ze het van een minister moeten aannemen.”
Als voorbeeld laat Louis een filmpje zien waarin een boswachter vertelt over hoeveel drugsafval er in het bos ligt en waarom dit zo schadelijk is. Niet alleen voor de natuur, maar ook voor de mensen die van het bos willen genieten. Deze manier van storytelling komt veel beter over dan dat een burgemeester zegt dat het klaar moet zijn met de grote hoeveelheden afval in het bos.
Het filmpje:
Marlies is het hiermee eens en zegt: “De kracht van een beeld dat met taal wordt uitgelegd, roept een bepaalde reactie op. Zo kun je storytelling als overheid bijvoorbeeld toepassen om beleid uit te leggen of mensen tot ander gedrag te brengen.”
Storytelling inzetten bij de overheid
Marlies stelt dat we er als overheid goed aan doen om via storytelling verschillende verhalen naar boven te brengen, waarbij je clichés probeert te voorkomen. “Ik hoop uiteindelijk dat je hiermee beter beleid krijgt, zodat je ook kwetsbare groepen beter kunt helpen.”
Is storytelling ook in te zetten bij gevoelige onderwerpen? Volgens Louis kan dat zeker, maar, zegt hij: “Dit moet wel heel zorgvuldig gebeuren. Als overheid moet je extra opletten dat je dit heel neutraal doet. Maar aan de andere kant wil je natuurlijk wél het verhaal goed vertellen.”
Marlies: “De zorgvuldigheid zit ook in de begeleiding van de mensen die hun verhaal vertellen, want het is wel hun leven. Die begeleiding is heel belangrijk, zeker als je iemand met ‘een gezicht’ het verhaal laat vertellen. Want de kans is aanwezig dat de media erbovenop duiken, dus ook het bewaken van privacy is belangrijk.”
Waar moet een goed verhaal aan voldoen?
Louis: “Het beste advies dat ik geef is: vertel het verhaal eens aan jezelf. Wat wil ik gaan vertellen en hoe kan ik de lezer/luisteraar direct triggeren? Begin je verhaal met een ‘cliffhanger’, zodat je gelijk de aandacht hebt. Vervolgens is het middendeel de uitwerking van je verhaal, om te eindigen met de oplossing of het resultaat.
Toch is het volgens beiden belangrijk om storytelling geloofwaardig te houden.
Marlies: “Luister eerst eens naar verhalen, voor je beleid gaat maken. De kracht van storytelling zit in het luisteren naar verschillende verhalen, die neem je vervolgens mee in het beleid van je organisatie. En dat kan uiteindelijk leiden tot nieuwe maatregelen of acties.”
Ook kun je storytelling toepassen om als organisatie te laten zien wat je doet. Hierbij ligt wel het risico van propaganda op de loer, want je wilt wel een realistisch beeld laten zien en zorgen dat het verhaal geloofwaardig blijft.
Louis: “Defensie maakt bijvoorbeeld veel gebruik van storytelling. Ze laten niet alleen de spannende wereld zien, maar ook de keerzijde van het vak. Ze doen dat door middel van hele goede films die niet als propaganda overkomen, terwijl het uiteindelijk wel films zijn om mensen te werven. Door middel van storytelling laten ze een realistisch beeld zien. Naast een spectaculaire vliegtuigsprong zie je ook een geëmotioneerde militair die kinderen in een oorlogsgebied helpt. Dit verhaal komt binnen, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat het geloofwaardig is. Dat is uiteindelijk wat je met goede storytelling bereikt.”
Gouden tips over storytelling
Je kunt verhalen niet alleen gebruiken om iets te vertellen, maar ook om input op te halen voor het maken van beleid. Louis en Marlies delen hun gouden tips over storytelling:
- Werk met een script: formuleer eerst wat het doel is en schrijf puntsgewijs op hoe je dit gaat opbouwen.
- Neem de tijd!
- Als je klaar bent, ben je nooit klaar volgens Louis. Leg je verhaal even weg en ga het op een later moment nog eens doorlezen.
- Test jouw verhaal bij anderen en kijk of de boodschap overkomt.
- Ga op zoek naar echte verhalen en luister. Probeer dat te integreren.
- Probeer clichés te vermijden door met een andere bril naar de situatie te kijken.
- Houd jouw verhaal geloofwaardig en voorkom propaganda.
Meer informatie?
Ben je benieuwd naar het hele gesprek met Louis en Marlies? Bekijk het webinar Krachtig communiceren met storytelling.