De ont­werpende over­heid: lessen uit de coronacrisis

Het lijkt al zo lang geleden, het begin van de coronacrisis in maart 2020. Van de ene op de andere dag waren de straten leeg en lagen de ziekenhuizen vol. Niemand wist hoe lang dit zou duren. Jij herinnert je ongetwijfeld ook nog de impact van COVID op jouw eigen leven en je organisatie. Inmiddels is het normale leven al een tijd teruggekeerd en ligt de crisis achter ons. En ook binnen de overheid gaan de meeste portalen over de coronacrisis offline. Maar in de coronatijd is er bij de overheid veel gebeurd. Welke lessen hebben we geleerd en welke lessen nemen we mee naar de toekomst?

Samen met Tamas Erkelens en Sebastiaan van Lunteren organiseren we 2 webinars waarin we terugblikken op de coronacrisis en wat we als overheid hebben geleerd over ontwerpend beleid maken, zowel in acute crisissituaties als in rustigere periodes. Hoe betrek je de samenleving en welke lessen nemen we mee naar de toekomst?

Webinar 30 mei ‘Geleerde lessen in de overheid tijdens de coronacrisis’

‘Of het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) nou wil of niet, het is gedurende de coronacrisis aan het ontwerpen’. Met die titel schreef ontwerpexpert en columnist Jasper van Kuijk in januari 2021 over het belang van anders werken een column in de Volkskrant. Juist in een crisis is het van belang dat je, naast het bijeenbrengen van expertise en uitwisselen van inzichten, de verschillende ideeën tegen elkaar afweegt, doorvraagt en (snel) oplossingen ontwikkelt. En dat geheel weer afzet tegen mogelijke toekomstscenario’s. 

Tamas vertelt in dit webinar hoe de overheid dit gedaan heeft in coronatijd. Te beginnen bij de ontwikkeling van het coronadashboard, dat na 4 jaar offline gaat, het verzamelen van data, het begrijpelijk maken van teksten, en het bespreekbaar maken van twijfels en hoe die om te zetten naar ontwerpcriteria voor beleid. Ook benadrukken ze het belang van nauw samenwerken. Korte lijnen tussen beleid, kennis en uitvoering & vertrouwen in elkaars specialisme levert snel resultaat. Er wordt ook ingezoomd op de waarden en behoeften van inwoners. Wat hebben we gedaan met luisteren naar burgers? Deze en meer lessen komen aan bod in dit webinar.

Webinar 13 juni ‘Geleerde lessen in de overheid na de coronacrisis’

Naast de lessen uit de hoogtijdagen van de crisis is er de laatste 2,5 jaar ook breder onderzocht en ontworpen bij VWS, en zijn er ook bredere lessen die we meenemen naar de toekomst. Niet alleen in tijdens van crisis, maar over ontwerpen bij de Rijksoverheid in de volle breedte. Hoe kunnen we werken aan publiek vertrouwen en de dienstverlening verbeteren met de geleerde lessen uit de coronadirectie?

Hoe zetten we bijvoorbeeld onderzoek efficiënter en doelgerichter op? In COVID-tijd leerden we namelijk dat gericht onderzoek geen maanden of jaren hoeft te duren om effect te hebben. Hoe vertalen we dat naar andere domeinen? Wat doen we vervolgens met de resultaten uit die onderzoeken? Hoe creëer je met de resultaten intern lerend vermogen?

Hoe zoeken we de verbinding met de burger? Door bijvoorbeeld de hele ‘klantreis’ te doorlopen kun je je als beleidsmaker beter inleven in de ervaringen en perceptie van je doelgroep. Sebastiaan zal bijvoorbeeld vertellen over de overlap tussen de werkvelden van verschillende publieke instanties en wat een gebruiker centraal aanpak betekende voor hun samenwerking.

Kan elke ambtenaar ontwerpen? Wat zijn de randvoorwaarden om een ontwerptraject binnen een departement te starten? Welke smaken van onderzoek zijn er? En welke ontwerpmethodieken passen bij welke type beleidsvraagstuk?

Deze en meer lessen worden uitgebreid besproken in dit webinar.

Over Tamas en Sebastiaan

Sebastiaan van Lunteren

Sebastiaan is programmamanager Corona Ontwerp PD Covid-19 bij het ministerie van VWS en heeft een uitgebreid verleden in verschillende rollen voor de overheid, maar ook andere organisaties. Bijvoorbeeld als onderzoeker, en beleidsmedewerker en -maker.

Tamas Erkelens

Tamas Erkelens is lid van het managementteam Dashboard onderzoek data & ontwerp bij de Programmadirectie covid-19. Sinds mei 2020 werkt hij voor het Ministerie van VWS. Eerst om het dashboard op te zetten en daarna bij het programma Data en ontwerp. Daarvoor werkte Tamas als lead Public Tech bij het innovatieteam bij de gemeente Amsterdam, en product owner bij de ING bank.