‘Een moeilijke tekst heb je zo geschreven. Een mak­kelijke tekst kost veel meer tijd’

Bij haar vorige werkgever – de uitvoeringsorganisatie voor Werk & Inkomen – merkte Cheri Kloeth dat er in de communicatie onvoldoende rekening werd gehouden met de doelgroep, die grotendeels laaggeletterd is. Dat moet anders, vond ze, en ze bedacht het plan Duidelijke Taal. Dit plan werd afgetrapt met een online event. Tijdens dit evenement gebruikte zij de Bullshit Bingo, dat de basis werd van het Wollige Woorden Spel. Hoe dat is gegaan en wat ze van dit spel vindt, legt Cheri graag uit.

Duidelijke taal. En de bewustwording dat veel teksten nog niet duidelijk zijn. Daar zet Cheri zich voor in. Dat doet ze als communicatie-adviseur bij diverse overheidsorganisaties en als eigenaar van haar bedrijf Taalpraatje. Eerder werkte ze voor een uitvoeringsorganisatie voor 3 gemeenten voor de thema’s Werk & Inkomen. Nu werkt ze voor de gemeente Den Haag.

Moeilijke woorden zijn hardnekkig

Bij deze uitvoeringsorganisatie merkte Cheri hoe hardnekkig de moeilijke woorden waren. Ze bleef ze terugzien in de communicatie. “Toen ik dat merkte, heb ik zelf een voorstel geschreven voor duidelijke taal. Daarin heb ik geschreven dat ik het niet alleen belangrijk vind dat we in duidelijke taal gaan schrijven. Ik heb in het voorstel ook de interne bewustwording meegenomen. In de organisatie moet iedereen er namelijk bewust van zijn dat duidelijke taal belangrijk is.”

Terwijl ze dit voorstel aan het schrijven was, bleek een andere organisatie uit de regio ook bezig met begrijpelijke taal. “We vroegen ons af hoe we op het gebied van duidelijke taal samen kunnen werken. We zijn toen uitgekomen op een online evenement door coronatijd. Dat hebben we samen georganiseerd.”

Bullshit bingo

Een onderdeel van het evenement was de Bullshit Bingo. Cheri legt uit hoe het werkte: “Voorafgaand aan het evenement, haalden we binnen onze organisatie op welke woorden en welk jargon we vaak hoorden. Die woorden hebben we op een bingokaart gezet, die we voor het evenement naar de collega’s stuurde.

Tijdens het evenement moesten ze woorden afvinken als die werden uitgesproken. Bovendien konden ze in de chat Bullshit! typen. Vervolgens zorgde de moderator ervoor dat er heel hard ‘Bullshit’ klonk.” De dagvoorzitter riep dan dat er een onduidelijk woord is uitgesproken, waarna de moderator duidelijk maakte om welk woord het ging. En vervolgens maakte de spreker ervan meteen duidelijk wat hij of zij ermee bedoelde. Was zijn uitleg voldoende, dan klonk er weer een audiofragment: ‘Zeg dat dan!’.

Dat mensen die moeilijke woorden gebruikten er meteen op werden aangesproken, werkte goed. Bijvoorbeeld bij de directeuren die aan het woord waren. “Ze werden om de haverklap met Bullshit! bekogeld. Maar ze gingen er leuk mee om.”

Wollige Woorden Wolk

De Bullshit Bingo werd 1 keer gedaan. Ten minste, op deze manier. Voor de start van de Direct Duidelijk Week werd er een variant gemaakt. Deze variant werd ook gebruikt rond de lancering van het boek ‘Direct geleerd, duidelijk gedaan’: de Wollige Woorden Wolk. Ook hier werd de chat gebruikt om aan te geven wat duidelijk was. “Maar er werd geen ‘bullshit’ geroepen. Dat zou te veel afleiden.”

Makkelijk is moeilijk

Na de bijeenkomst is Cheri met een groepje mensen aan de slag gegaan met de woorden die in de chat werden genoemd. “Hoe kun je van deze woorden duidelijke woorden maken? Dat was nog even zoeken. Hoe interpreteer je nu dit woord? Hoe kunnen we dit op een andere manier zeggen? De context van het woord maakt ook de betekenis. Bovendien is er niet altijd een direct duidelijk alternatief. Het was dus zoeken, sparren.” Cheri constateerde maar weer: “Een moeilijke tekst heb je zo geschreven. Een makkelijke tekst kost veel meer tijd.”

“Nu moeten we het doen”

Dat de Bullshit Bingo nu de basis is van het Wollige Woorden Spel, vindt Cheri fijn. “Leuk dat iets dat we hebben verzonnen anderen enthousiast maakt om er verder mee te gaan.” Het spel kan volgens haar zeker helpen bij bewustwording en aanzetten tot actie. Daarom zal ze het ook gaan gebruiken als het er eenmaal is. Bijvoorbeeld bij de gemeente Den Haag. Daar ziet ze dat er in de waan van de dag nog vaak teruggevallen wordt op moeilijke teksten.

“We vinden duidelijke taal belangrijk. Maar tegelijkertijd hebben we nog een lange weg te gaan.” Aan deze verandering wil ze graag een bijdrage leveren. Daarom gaat ze kennismaken met de projectleider Duidelijke Taal van de gemeente. “Ik ben benieuwd wat ik kan betekenen. Het is mooi dat er bewustwording is en dat er plannen zijn.”