Boy Zandbergen – Onzicht­baar Den Haag

Een levensechte beleving creëren waarna je de deur uitloopt met een ervaring om over na te ‘voelen’. Een ervaring waardoor je daadwerkelijk dingen gaat veranderen in jouw werk. Boy Zandbergen zet zich als oprichter van Onzichtbaar Den Haag in om (overheids-)professionals aan te sporen om met een nieuwe blik naar hun werk te kijken. Om na te denken hoe jij kunt bijdragen aan het systeem en welke impact jouw werk heeft op mensen in kwetsbare situaties. Maar ook om jou jezelf te laten afvragen: “Ben ik onderdeel van de oplossing of ben ik nou onderdeel van het probleem?” Hoe hij dat doet? Door belevingsgerichte trainingen met échte ervaringsdeskundigen in te zetten.

“Bij ons ben je niet in functie, je bent hier als jezelf”

Bij binnenkomst in de trainingsruimte van Onzichtbaar Den Haag hangt direct een fijne sfeer. Dat is ook wat Boy wil uitstralen: “Ik wil dat iedereen zich hier welkom voelt. Bij ons ben je niet in functie, je bent hier gewoon als jezelf. Of je nu directeur bent of hier als ervaringsdeskundige komt om je verhaal te vertellen”, zegt Boy met zichtbare passie.

Boy weet als geen ander waar hij over praat. Want hij kende ook diepe dalen. ‘In de modder gezeten’, zoals hij zelf zegt. In gescheiden werelden voelde Boy zichzelf vaak een onzichtbare, boze jongen die zich niet begrepen voelde. Hij wist hij dit om te buigen en werkte als sociaal werker middenin de ‘Haagse modder’ om anderen te helpen. Nu is hij sociaal ondernemer om professionals in beweging te krijgen door het geven van trainingen.

Als ervaringsdeskundige breng je een boodschap

Tijdens de trainingen van Onzichtbaar Den Haag worden professionele ervaringsdeskundigen ingezet. Denk hierbij aan mensen met schulden, armoede, verslaving of dak- en thuisloos zijn. Toch is volgens Boy niet iedere ervaringsdeskundige geschikt om mee te werken aan de trainingen die zij geven. Want als je armoede hebt meegemaakt, betekent dat niet gelijk dat je een ervaringsdeskundige bent. Daar is reflectie, inzicht, tijd en humor voor nodig.

“Die kwetsbare onafhankelijke situatie waarin we hebben gezeten – dat zwarte gat – zien wij juist als een berg aan ervaring. Het zou zonde zijn om deze niet in te zetten om anderen iets te leren. Toch gaat het niet alleen om het delen van jouw verhaal. Het gaat om de manier waarop je een boodschap overbrengt. Door te begrijpen aan wie en hoe je jouw verhaal vertelt, zodat het écht binnenkomt en uiteindelijk zorgt voor bewustzijn en verandering. ”

Als trainer slaat Boy de dingen graag plat, zegt hij: “We maken situaties niet erger of kleiner, we maken het menselijk en laten het zien zoals het is.”

In de trainingsruimte van Onzichtbaar Den Haag is de woonkamer van ’Yvonne’ nagebouwd. Een alleenstaande moeder die een succesvol bedrijf kwijtraakte en nu in armoede leeft. De stapels brieven die op de tafel liggen verraden al direct de zorgelijke situatie die nagebootst wordt. Boy: “In deze training ‘Armoede is Topsport’ zetten we deelnemers in haar schoenen om daarna naar huis te gaan met een nieuwe ervaring. Want hoe voel én beleef je zo’n kwetsbare situatie als mensen zoals Yvonne? Wat doet armoede met je? Wat zijn de gevolgen voor de dagelijkse keuzes?’

De ontmoeting tussen zichtbaarheid en onzichtbaarheid is flinterdun

Volgens Boy is de ontmoeting tussen zichtbaarheid en onzichtbaarheid ‘flinterdun’. “Het is belangrijk om te beseffen dat kwetsbare mensen niet zomaar om hulp vragen. We moeten heel wat drempels overwinnen om te zeggen dat het niet meer lukt. En als we dan om hulp vragen, worden we dan gezien en gehoord? Of worden we onzichtbaar? Wij proberen ontmoetingen tussen mensen te creëren, zodat mensen weer begrip voor en betrokkenheid naar elkaar gaan krijgen. De complexiteit van maatschappelijke vraagstukken moet niet onderschat worden. We hebben elkaar nodig om daar te komen.”

Door echte ervaringen na te bootsen wil Boy met zijn team mensen laten nadenken hoe ze zelf met complexe zaken omgaan. “Ik wil dat mensen naar buiten lopen met een ervaring die uiteindelijk leidt tot een verandering.”

Van menselijke maat naar medemenselijke maat

Boy zegt dat menselijke maat volgens hem bestaat uit interactie, daarom spreekt hij liever over medemenselijke maat. “Voor mij bestaat medemenselijke interactie tussen jou en mij en tussen ons allemaal. Uiteindelijk zijn we allemaal onderdeel van dit systeem waar we in leven. En we zitten er allemaal in vast.”

Tijdens de trainingen die Boy met zijn team geeft, ziet hij dan ook veel verschillende professionals. “En die hebben allemaal te maken met valkuilen. Denk niet ‘ik doe mijn werk goed, dus mijn taak zit erop’. Want iemand die voor hulp komt, krijgt niet alleen met jou te maken. Ze lopen tegen heel veel instanties aan. Durf je als professional kwetsbaar op te stellen door te testen of je jouw werk écht goed hebt gedaan. Controleer of vraag gewoon eens of diegene die de deur uitloopt goed geholpen is. En sla zo nu en dan eens liefdevol met een vuist op tafel tijdens een overleg als iets niet werkt of nodig is. Dat voorkomt een hoop bende van ellende.”

Meer weten over Boy?

Boy was eerder ook te gast bij de Direct Duidelijk Tour. Bekijk hier de aflevering.