Op de avond van 9 februari deden ruim 80 mensen mee aan onze Winter Pubquiz. Onze pubquizmaster Marina de Horn (zelfstandig adviseur digitale dienstverlening en lid van het actieteam Gebruiker Centraal) voelde de deelnemers aan de tand met een stel makkelijke, maar ook moeilijke vragen.
In 5 ronden werd gestreden voor de felbegeerde 1e, 2e en 3e prijs. Het was weer een spannende en gezellige quiz.
De taalronde werd door veel van de deelnemers goed doorstaan. Na de UX-ronde liep het veld wat uit elkaar en gingen het team UX Partner, Freek Vincken (NCOD) en Margot Lagendijk (Ministerie van AZ) aan kop.
Na de rondes over taalontwikkeling en (web)toegankelijkheid deden de gemeenten hun opmars. Inge Wichink (gemeente Deventer), Janine Verstappen (gemeente Gennep) gingen naar plek 1 en 2 en Freek op plaats 3.
En de winnaars zijn…
Na de 5e ronde ‘ Meten is weten’, waarin we wat leuke vragen hadden over data, bleven er maar liefst 4 winnaars over.
Interessante links
Tijdens de pubquiz werden ook diverse links naar interessante informatie gedeeld. Deze hebben we voor je op een rijtje gezet.
RONDE 1: TAAL
Bij het maken van de taalvragen maakten wij o.a. gebruik van de website Onzetaal.nl
- Wat is de juiste spelwijze: Zowiezo, Zowieso, Sowiezo, Sowieso (zie uitleg)
- Wat is het juiste werkwoord: Printen, Uitdraaien, Uitprinten, Alle antwoorden zijn goed (zie uitleg)
Digitale inclusie
Steeds meer diensten en producten van overheidsorganisaties worden digitaal aangeboden. Een groot deel van de mensen maakt hier graag gebruik van. Maar voor sommigen levert de digitalisering problemen op. Digitale ongelijkheid ontstaat wanneer mensen geen toegang hebben tot digitale apparaten. Of als ze door beperkte vaardigheden, gebruik of bewustzijn niet de gewenste informatie kunnen vinden of aanleveren.
Tegenover digitale ongelijkheid staat digitale inclusie. Met inclusieve (digitale) dienstverlening bedoelen we passende dienstverlening, die voor iedereen vindbaar, toegankelijk en begrijpelijk is. Voor iedereen, dus ook voor mensen die om wat voor reden dan ook minder digitaal vaardig zijn.
Bron: Digitale Inclusie binnen de gemeente: (Digitale) Inclusie, Aan de slag met gemeentelijke dienstverlening (VNGRealisatie)
RONDE 2: User eXperience & CAPTCHA
Culturele verschillen in UX
Is de leesrichting van de taal van links naar rechts? Dan is het ‘innemen na de maaltijd’.
Is de leesrichting van rechts naar links, dan ‘innemen voor de maaltijd’. Hieruit blijkt maar weer hoe belangrijk het is om te weten voor wie je bijvoorbeeld een bijsluiter maakt en natuurlijk gebruikerstesten te doen. Taal en culturele achtergrond kunnen zorgen dat een boodschap heel anders wordt begrepen dan bedoeld.
Het Chinees kent ongeveer 20.000 tekens. Zoeken met behulp van een zoekfunctie werkt daardoor slecht. Chinezen geven dus meestal de voorkeur aan het browsen van een website, in plaats van het gebruiken van de zoekfunctie om iets te vinden. Pagina’s zien er daardoor voor ons vaak heel druk uit.
CAPTCHA
Voor blinde en slechtziende gebruikers vormen visuele CAPTCHA’s een ernstig probleem. Doordat ze niet machinaal leesbaar zijn, kunnen hulpprogramma’s voor deze gebruikers, zoals schermlezers, de CAPTCHA ook niet interpreteren. Soms is het mogelijk de CAPTCHA te laten voorlezen, zodat een blinde of slechtziende gebruiker deze dan toch kan intoetsen. De ontwikkeling van deze audio-CAPTCHA’s is echter achtergebleven bij die van visuele CAPTCHA’s. Hoewel deze zeker net zo goed kunnen werken.
In het document “Inaccessibility of Visually-Oriented Anti-Robot Tests” schetst het W3C een aantal toegankelijkheidsproblemen die CAPTCHA’s veroorzaken.
RONDE 3: TAALONTWIKKELING EN DYSLEXIE
Snellezen
Snellezers lezen alle woorden. Ze hoeven echter niet alle delen van een tekst te lezen. Snellezers ontwikkelen een grotere blik, waardoor ze met hun ogen niet helemaal naar het einde van een tekst hoeven te gaan, om toch dat deel te lezen.
Er zijn 2 manieren waarop lezen geleerd wordt:
- de ‘zie en zeg’-methode
- de fonetische methode
Bij de ‘zie en zeg’-methode krijg je een afbeelding te zien, bijvoorbeeld van een tas. De leerling hoort het woord van de docent en spreekt het woord uit wat onder de afbeelding staat.
Bij de ‘fonetische’ methode combineert de leerling letters tot een woord: T-A-S . De leerling oefent bij beide methodes door de woorden in het hoofd te zeggen.
Bron: cursus speedreading/LOI
Dyslexie lettertype
Dyslexie is een specifieke leerstoornis. Deze kenmerkt zich door een hardnekkig probleem in het aanleren van accuraat en vlot lezen en/of spellen op woordniveau. Dat niet het gevolg is van omgevingsfactoren en/of een lichamelijke, neurologische of algemene verstandelijke beperking.
De meest voorkomende leesfouten bij dyslexie zijn het verwisselen, spiegelen, draaien en samensmelten van letters.
Christian Boer, zelf dyslectisch, zag – terwijl hij onderzoek deed naar manieren om de leesbaarheid te verbeteren – voor de miljoenste keer woorden draaien en letters spiegelen en verwisselen. En plotseling wist hij het antwoord: een lettertype dat deze 3D-letterbewegingen zou voorkomen. Hij begon met ontwerpen en het lettertype Dyslexie was geboren.
In het Dyslexie Font is iedere letter uniek, waardoor de bekende leesfouten van dyslexie worden verminderd.
De belangrijkste kenmerken van het Dyslexie Font zijn een zwaardere onderkant, schuinere letters, stelen van letters zijn langer, grotere openingen en andere vormen. Daardoor is de kans op draaien en verwisselen veel kleiner.
Van de bekendere lettertypen zijn bijvoorbeeld Verdana, Arial en Comic Sans beter leesbaar voor mensen met dyslexie.
Zwarte tekst op een witte achtergrond kan bij dyslexie zorgen voor een wazig, schaduw effect om de letters. Het is daarom beter om de tekst donkergrijs te maken in plaats van zwart.
Meer informatie over het dyslexie lettertype
Simulatie dyslexie
Wil je zelf een keer ervaren hoe het is om dyslectisch te zijn? Dat kan op de website van het expertisecentrum dyslexie.
RONDE 4: TOEGANKELIJKHEID
Liplezen en mondkapjes
Doven kunnen door mondkapjes niet meer liplezen. Er is daarvoor een oplossing bedacht: een venster in het mondkapje. Meer informatie hierover kan je vinden op doof.nl.
Toegankelijkheid PDF’s
Kantoorbestandsformaten gepubliceerd voor 23 september 2018 hoef je niet te controleren op toegankelijkheid. Tenzij de content nodig is voor actieve administratieve processen. Dit is opgenomen in het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid.
Wil je meer weten over het toegankelijk maken van PDF’s, kijk dan eens op deze websites:
- Digitoegankelijk/PDF-documenten
- W3C.org/PDF-techniques
- Documenten en toegankelijkheid: Hoe zit een toegankelijke PDF in elkaar?
Wil je meer weten over digitale toegankelijkheid en de toegankelijkheidsverklaring? Kijk dan op Digitoegankelijk.nl.
Skiplinks
Voor mensen die met hun toetsenbord door een website navigeren, zoals sommige blinden en slechtzienden, kan iets zoeken op een pagina veel tijd kosten. Als je TAB-toetsen gebruikt moet je vaak eerst door het hele menu bovenaan de pagina heen “TAB-en” voordat je bij de hoofdcontent terecht komt.
Er is een handige functie waarmee je vanaf het begin van de pagina een stuk kan overslaan en meteen bij de hoofdcontent uitkomt. Dit kan je instellen door het plaatsen van een skiplink op je website.
Een aantal sites met meer informatie over skiplinks:
- Digitaal toegankelijk.nl – Hoe gebruik ik skiplinks
- Accessibility.org – Skiplinks inzetten voor optimale navigatie
- WebAIM.org – Skip navigation links
Inclusieve Podcasts
De populariteit van podcast stijgt het laatste jaar enorm. Mensen vinden het fijn om bijvoorbeeld onder het wandelen of koken naar een podcast te luisteren. Het aanbieden van een transcriptie, oftewel geschreven tekst van de podcast, is belangrijk om jouw podcast geschikt te maken voor iedereen. Daarnaast is het belangrijk dat de omgeving waarin de podcast wordt afgespeeld bereikbaar is voor mensen met een beperking.
Meer informatie en tips over het maken van een toegankelijke podcast kan je vinden op: digitaaltoegankelijk.nl – Hoe maak ik een digitaal toegankelijke podcast.
Postcasts Inclusieve dienstverlening en podcast Design sprint week
Gebruiker Centraal heeft in 2020 een aantal podcasts gemaakt over inclusiviteit. Inclusieve dienstverlening betekent in ieder geval dat iedereen in onze samenleving toegang moet hebben tot de overheid. En dat iedereen de informatie van de overheid moeten kunnen begrijpen (bron: NL Digibeter2019).
De eerste 5 Podcasts van Gebruiker Centraal gingen over het Toetsingskader Inclusie. En onlangs is de eerste van een nieuwe serie online gezet: het team van Rotterdammer Centraal is gevolgd tijdens de Gebruiker Centraal design sprint (week) in november.
Luister de podcast via onze website of via je eigen podcast-app.
RONDE 5: Meten is weten (data)
Datagedreven werken
Steeds meer bekende, succesvolle organisaties werken datagedreven. Deze organisaties baseren hun keuzes en doelstellingen op basis van onbewerkte feiten en ruwe data. Zij maken bijvoorbeeld beleid op basis van het aantal inwoners per regio. Of beantwoorden infrastructuurvraagstukken gebaseerd op de hoeveelheid weggebruikers in de ochtend vergeleken met de middaguren. Zo kunnen ze transparant en effectief besluiten wat het beste beleid is binnen hun organisatie. Ze sturen (bij) op basis van feiten en data.
Webinar datagedreven werken
Wil je meer weten over Datagedreven werken? Gebruiker Centraal organiseert momenteel een (online) programma over datagedreven werken bij de overheid. Je kunt je nog inschrijven voor het webinar ‘Hoe organiseer je een brainstorm met je team om de informatiebehoefte in kaart te brengen met design thinking op 2 maart 2021.
Ook bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid is men bezig met het onderwerp Datagedreven werken.
Bekijk het rapport: Datagedreven werken: wat is er voor nodig?
Privacywet AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming)
Wil je meer weten over de privacywetgeving? Kijk dan op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Pauzefilmpje Kiki Schippers – Een mooi gebaar
Tijdens de pauze draaiden we met een knipoog naar corona, een Youtube-filmpje van cabaretière Kiki Schippers. Met de titel: Een mooi gebaar!
Het liedje dat Kiki zingt, wordt getolkt door onze landelijk bekende gebarentolk Irma Sluis.
