Ballin’ Tallinn

Geschreven door Seger de Laaf

Ik weet dat er weer een clubje ambtenaren naar Tallinn is afgereisd. Nu ben ik laatst ook geweest: niet om te leren maar om te feesten. De vraag is wie gelukkiger terugkomt.

Het verhaal van digital state Estland is heel eenvoudig te begrijpen als je de Tegenlicht documentaire uit 2015 even kijkt, scheelt weer vliegtickets en een hotel. In twee regels: Nadat ze onafhankelijk werden van Rusland was er weinig tot geen geld, dus de Esten werden creatief. Eén chip werd het middelpunt van hun eGovernment, waarbij alle overheidsdiensten via één website worden aangeboden.

Dan weet je hoe de gemiddelde ambtenaar reageert: Estland is niet te vergelijken met Nederland. Net als het bedrijfsleven niet te vergelijken is met de overheid. Lekker makkelijk natuurlijk. Zodra het te ambitieus wordt of te mooi om waar te zijn, schuiven we het gewoon onder de categorie appels en peren.

Dat is natuurlijk klinkklare onzin. We vergelijken er lustig op los als het om concurrerende economieën of duurzame lidstaten gaat – maar zodra we moeten toegeven dat we 10-0 achter staan tegen Estland qua digitalisering, durft niemand de hand in eigen boezem te steken.

Laat ik een poging te doen wél te leren van Estland. Waarom draait de digitale overheid daar als een geoliede machine en hier niet? Twee antwoorden: Legacy en luxe. Onze legacy is zo gigantisch dat wij mijlenver verwijderd zijn van een simpel en effectief systeem voor onze klanten. Eerder schreef ik al dat voor alle 10 nieuwe initiatieven er 1 wordt opgeruimd. Dan luxe: We hebben gewoon te veel geld. De luxe om eindeloos te vergaderen, de luxe dat mensen (nog) niet de straat op gaan als onze dienstverlening slecht is. Lees: geen prestatieverplichting, geen urgentie.

Nu zijn er ook veel mensen die zeggen: Ja maar als alles afhankelijk is van één systeem, dan ben je veel te kwetsbaar (zie daar onze multimiddelen-pps-hausse). Tegen hen wil ik graag zeggen: gemak overheerst alles. Met andere woorden: Als je gebruikers happy zijn, mag je best een keer down zijn. Bovendien: Als duidelijk is wat er beschermd moet worden, kun je daar al je energie op richten. Reden waarom de beste hackers graag voor de Cyber Defense League van Estland werken en niet voor ons.

Dit blog is geschreven op persoonlijke titel.