3 webinars over duidelijke juridische taal

Heb jij op jouw werk wel eens te maken met juridische teksten? Dan weet je dat het best een uitdaging kan zijn om die op een heldere, begrijpelijke manier over te brengen. De Taalunie organiseert trainingen, en wij organiseren samen met de Taalunie webinars over heldere juridische taal.

Juridische taal is onbegrijpelijk voor de gemiddelde lezer. Bovendien bevatten juridische teksten vaak ingewikkelde zinnen en vaktermen. Er zit een groot spanningsveld tussen wat juridisch noodzakelijk is om op te schrijven en het begrip door de lezer. Hoe zorg je dat de lezer de tekst begrijpt? Dat de boodschap overkomt? En dat tegelijkertijd een tekst juridisch gezien nog steeds klopt?

Trainingen duidelijke juridische taal

Het is best een uitdaging om een complexe juridische boodschap op een heldere, begrijpelijke manier over te brengen. Hoe weet je welke informatie je wel en niet opneemt? Hoe zorg je ervoor dat ook de burger jouw verhaal als logisch ervaart? En hoe maak je begrijpelijke zinnen waarin juridische nuances behouden blijven?

In de praktische training geven André en Geerke antwoorden op deze en andere vragen, en gaan ze met de deelnemers aan de slag om teksten die burgers te lezen krijgen, begrijpelijker te maken. Deze trainingen zijn een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Taalunie.

Naast aandacht voor de structuur en opbouw van de tekst is er ook aandacht voor stijl. Woorden doen er tenslotte toe. En sommige zinsconstructies nemen de lezer meer mee dan andere. Welke termen kun je beter niet gebruiken en wanneer is vaktaal onmisbaar? En hoe zorg je ervoor dat de burger zich op een prettige manier aangesproken voelt?

3 webinars

De trainingen zijn voor juristen, maar ook communicatieadviseurs, tekstschrijvers en taalcoaches hebben te maken met juridische teksten. Daarom organiseren de Taalunie en Gebruiker Centraal voor hen én juristen 3 webinars over heldere juridische taal:

• Dinsdag 21 maart van 10 tot 11 uur: Begrijpelijke juridische communicatie naar je doelgroep: hoe doe je dat en wat levert het op?
• Dinsdag 4 april van 14 tot 15 uur (om ook onze collega’s uit Suriname de kans te geven online aan te schuiven): Duidelijke juridische communicatie: inspireren en leren
  Schrijf je in voor dit webinar
• Dinsdag 18 april van 10 tot 11 uur: Het gebruik van beeld in duidelijke juridische communicatie

De webinars worden opgenomen en zijn later terug te kijken via onze website.

Duidelijke juridische communicatie naar je doelgroep: hoe doe je dat en wat levert het op?

Als je duidelijk communiceert, begrijpt de lezer je boodschap beter en sneller. Dus je bereikt je doelen ook beter en sneller. En wat levert het nog meer op? “Als jij een brief krijgt die je niet meteen begrijpt, wat doe je dan? Dan ga je bellen, je meldt een klacht of nog erger, je tekent bezwaar of beroep aan. Weet je hoeveel tijd dit de organisatie kost? We kunnen zorgen voor een ongelofelijke tijdwinst als mensen direct aan de voorkant de boodschap begrijpen. Dit zorgt gewoon voor veel minder vragen. Buiten het helpen van de lezer, scheelt dit een gemeente of organisatie heel veel werk en dus geld” vertelt Jeannette Vos, raadslid van de gemeente Eindhoven in een interview op onze website.

Maar hoe pak je dat nou aan?

We zitten aan tafel met Karl Hendrickx en Lucienne van der Geld.

Karl Hendrickx

Karl is hoofddocent Rechtstaalbeheersing bij de Universiteit Antwerpen, taaladviseur bij het Rekenhof, buitengewoon gastdocent aan de KU Leuven, medewerker van de Juristenkrant en Over Taal en publiceerde eerder een boekje met juridische taaltips.

Lucienne van der Geld

Lucienne is directeur van het Netwerk Notarissen. Netwerk Notarissen is een landelijke organisatie van 150 notariskantoren die constant leren van elkaar en aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen. Het netwerk vindt klare taal in het notariaat belangrijk. Ook bij deze beroepsgroep is de roep om taal toegankelijker te maken groot. Hoe pakken ze dat aan? Wat zijn de ervaringen? En wat levert het op?

Duidelijke juridische communicatie: inspireren en leren

Het is best een uitdaging om een complexe juridische boodschap op een heldere, begrijpelijke manier over te brengen. Hoe weet je welke informatie je wel en niet opneemt? Hoe zorg je ervoor dat ook de burger jouw verhaal als logisch ervaart? En hoe maak je begrijpelijke zinnen waarin juridische nuances behouden blijven? Opleiding en training kunnen hierbij helpen.

Raf van Ransbeeck

Te gast is Raf van Ransbeeck. prof. dr. Van Ransbeeck was rechter in de Rechtbank van koophandel te Brussel en is momenteel raadsheer aan het Hof van beroep te Brussel. Sinds eind 2015 is hij ook directeur van het Instituut Gerechtelijke Opleiding (IGO) van het ministerie van Justitie in Vlaanderen, het equivalent de Nederlandse Stichting Studiecentrum Rechtspleging (SSR). Sinds november 2022 is prof. dr. Van Ransbeeck ook plaatsvervangend secretaris- generaal van de International Organization for Judicial Training. Hij vertelt over de opleidingen rond duidelijk taalgebruik voor magistraten die het IGO organiseert en de realisatie van een Centrum voor Klare Rechtstaal, dat momenteel in de steigers staat.

Toegankelijke, transparante rechtspraak kan niet zonder begrijpelijke taal. Om het gebruik daarvan te stimuleren en ingewikkeld vakjargon te ontmoedigen, looft een jury elk jaar de Klare Taalbokaal uit. Een heel mooi voorbeeld om op een leuke manier aandacht te vragen voor dit onderwerp.

De tweede gast maken we binnenkort bekend.

Het gebruik van beeld in duidelijke juridische communicatie

Er is best veel aandacht voor het begrijpelijk maken van juridische tekst. Alleen maar duidelijke taal gebruiken is niet genoeg, ook de visuele vormgeving kan het begrip verhogen. In dit webinar bekijken we of een visuele vormgeving van een rechterlijke uitspraak of overeenkomst het begrip verhoogt. En natuurlijk hoe dat eruit ziet.

Voor veel burgers is het taalgebruik in rechterlijke uitspraken niet helder en daardoor onbegrijpelijk. Een visueel vonnis helpt de rechtspraak wel begrijpelijk te maken. Een van de gasten aan tafel is dr. Amber Oomen. Zij is senior-onderzoeker bij de onderzoeksgroep Oprecht Begrijpelijk van de Academie Rechten (HAN). Vanuit haar achtergrond als neerlandica houdt zij zich bezig met de vraag hoe we juridische (overheids)communicatie begrijpelijk kunnen maken en er tegelijkertijd voor kunnen zorgen dat de juridische inhoud klopt. Dat doet ze door samen te werken met juridische professionals én ontwerpers. Alleen maar begrijpelijke taal gebruiken is namelijk niet genoeg, ook de visuele vormgeving kan het begrip verhogen. In haar huidige project onderzoekt ze daarom of een visuele vormgeving van een rechterlijke uitspraak het begrip van die uitspraak significant verhoogt.

De 2e gast is Rens de Graaf. Hij is sociaal ontwerper en heeft het concept visueel vonnis ontworpen. Hij is ook betrokken bij het project rondom het nieuwe model incassodagvaarding en ontwerpt een visuele bijsluiter bij die nieuwe dagvaarding.

En Mirjam Struijk, senior jurist en partner van Eshuis Juristen, schuift aan. Ze maakten een visuele arbeidsovereenkomst. “Wij vinden het belangrijk dat overeenkomsten duidelijk en begrijpelijk zijn. Daarom hebben wij de arbeidsovereenkomsten in een creatief en overzichtelijk jasje genoten. De arbeidsovereenkomst is sterk vereenvoudigd en ingekort, met op de voorzijde de belangrijkste arbeidsvoorwaarden (zoals de functie, salaris en vakantie) en op de achterzijde een (sterk ingekorte!) juridische uitwerking. Zo is de arbeidsovereenkomst een stuk begrijpelijker voor de contractspartijen, maar altijd juridisch juist en volledig.”