Hoe centraal staat de gebruiker in jouw organisatie? Bepaal het met het Gebruiker Centraal Volwassenheids­model (GCV)

Geschreven door Charlotte van Lijnden, Edo Plantinga en Margot Lagendijk

Eindgebruikers komen steeds meer in beeld bij organisaties bij de ontwikkeling en beheer van websites en informatiesystemen. De mate waarin varieert echter sterk tussen organisaties. In sommige organisaties zijn er een paar enthousiaste medewerkers die zich inzetten om de stem van de gebruiker te laten horen, in andere is user experience (UX) al een standaard onderdeel van het ontwikkel en beheerproces geworden. Wil jij weten waar jouw organisatie staat? Dan hebben we wat voor je.

Wat kun je met het Gebruiker Centraal Volwassenheidsmodel?

Het Gebruiker Centraal Volwassenheidsmodel helpt je om in kaart te brengen hoe centraal de gebruiker staat in je organisatie. Dit kun je met het volwassenheidsmodel:

  • Het is een communicatiemiddel. Je kan het gebruiken om user experience een gespreksonderwerp te maken en te houden binnen je organisatie.
  • Je kunt de Gebruiker Centraal Volwassenheid van jouw organisatie vergelijken met die van andere organisaties. Of om jouw afdeling te vergelijken met andere afdelingen in je organisatie.
  • Het geeft je een richting voor verbeterstappen. Je kan het model bijvoorbeeld gebruiken om het belang kracht bij te zetten om een volgende stap in UX volwassenheid te maken. Bijvoorbeeld door te investeren opleiding van medewerkers en het vaker uitvoeren van gebruikerstesten.
  • Het helpt je om je management en bestuurders te overtuigen van het belang user experience. Want welke manager wil nu onderaan het scorelijstje van organisaties bungelen? :).
  • Het is een neutraal hulpmiddel om te zien waar je organisatie staat. Iedereen vindt natuurlijk dat de Gebruiker Centraal staat in zijn organisatie, maar is dat ook echt zo?
  • Ben je dienstverlener op het gebied van User Experience? Dan kun je het model gebruiken om het gesprek met je opdrachtgever aan te gaan over waar de opdrachtgever staat. Hier kun je dan vervolgens rekening mee houden in projecten, waardoor je projectrisico’s reduceert.

De basis van het model

Margot Lagendijk van het Ministerie van Algemene Zaken heeft de eerste versie van het model opgesteld op basis van diverse bestaande modellen. Vervolgens hebben diverse mensen binnen en buiten de overheid hun feedback gegeven, waaronder het Gebruiker Centraal actieteam, Stroomt Interactions en Vecim. Het model is nog altijd in ontwikkeling.

Hoe werkt het model?

Het model is bewust heel eenvoudig gehouden. Het model zegt iets over de betrokkenheid van eindgebruikers op deze vijf dimensies:

  • Management/sturing: rol management, visie/missie, cultuur, borging in processen;
  • Kennis/vaardigheden: kennis over het betrekken van de gebruiker, opleiding, certificering van teamleden;
  • Methodieken: toepassen van verschillende methodieken, hoe geïnstitutionaliseerd zijn de methoden;
  • Middelen: budget, betrokken mensen/team, budget voor tools;
  • Impact eindgebruiker: wat merkt de gebruiker ervan en wat kan hij bijdragen;
Voorbeeld spindiagram Gebruiker Centraal Volwassenheidsscan. Met hierin geplot de huidige- en de gewenste situatie van een organisatie op de onderdelen: managementsturing, impact eindgebruiker, middelen, methodiek en kennis.
Voorbeeld spindiagram Gebruiker Centraal Volwassenheidsscan

Je kan het model als volgt inzetten:

  1. Bepaal, het liefst met meerdere mensen uit je organisatie, waar je afdeling of organisatie staat, door per dimensie een score van 1 tot 5 sterren toe te kennen. (= Huidige situatie)
  2. Vergelijk hoe je organisatie scoort ten opzichte van andere vergelijkbare organisaties.
  3. Bepaal per dimensie de ambitie voor over bijvoorbeeld 5 jaar. (= Doel: gewenste situatie)
  4. Stel per afdeling of team concrete doelen vast waar je het komende jaar aan wilt werken en stel een uitvoeringsplan op. Plan vaste momenten in om te evalueren en bij te stellen.

Het model mag je gratis gebruiken en valt onder een Creative Commons Naamsvermelding licentie. Dit betekent dat je het model mag wijzigen en afgeleide werken mag maken (en die ook op commerciële basis mag aanbieden), onder voorwaarde van naamsvermelding van het “Gebruiker Centraal Volwassenheidsmodel”.

Help mee het model verder te ontwikkelen!

De beta versie van het model is nu gratis beschikbaar. We moedigen je aan om dit model te gebruiken en om je verbetersuggesties aan ons door te geven. Of nog liever: kom naar de speciale workshop op 14 juli 2017 om samen de beta versie van het model te testen. Er zijn maar 10 plaatsen beschikbaar voor de workshop op 14 juli, dus geef je snel op! Meld je aan voor de workshop op 14 juli 2017 via onze evenementen pagina.

Kan je er niet bij zijn op 14 juli 2017? Niet getreurd. Kom dan naar het Maak Het Bruikbaar Festival 2017 op 5 september. Tijdens het Festival is er een tweede kans om de workshop over het Gebruiker Centraal volwassenheidsmodel te volgen.

Hoort bij het thema